Warszawa-Wrocław-Łódź-Kraków-Gdańsk; 15.03.2020

Apel przedstawicieli organizacji pozarządowych zajmujących się osobami w kryzysie bezdomności w sprawie ich sytuacji na ulicach i w specjalistycznych placówkach w czasie pandemii koronawirusa.

Apelujemy do przedstawicieli władz publicznych o uwzględnienie w strategii walki z rozprzestrzenianiem się koronawirusa w Polsce osób w kryzysie bezdomności oraz pracowników organizacji wspierających tę grupę.


Epidemia COVID-19 stanowi szczególne zagrożenie dla osób w kryzysie bezdomności, najczęściej niedożywionych, w podeszłym wieku i o obniżonej odporności. Dotyczy to szczególnie osób pozostających na ulicach, poza specjalistycznymi placówkami. Miasta decydują o zamknięciach galerii handlowych, restauracji, mieszkańcy pozostają w izolacji. Osoby przebywające na ulicach pozostają zdane wyłącznie na siebie z ograniczonymi możliwościami pozyskania żywności czy jakiejkolwiek pomocy. Często się przemieszczając, stanowią również zagrożenie jako potencjalne źródło nowych zachorowań w przestrzeni miejskiej. Streetworkerzy nie wyposażeni w pakiety ochrony osobistej, czyli profesjonalne kombinezony i maseczki, narażają własne zdrowie, żeby nieść pomoc. Sami mogą również stanowić zagrożenie jako źródło emisji wirusa. Specjalistyczne placówki natomiast, są zmuszone do rozważenia ograniczenia przyjęć ze względu na bezpieczeństwo pracowników i podopiecznych.


W samych schroniskach, ogrzewalniach, łaźniach, noclegowniach i innych ośrodkach pomocowych również brakuje wystarczającej ilości  środków dezynfekcyjnych i higienicznych. Obawy rodzi również perspektywa dostaw żywności do placówek, które mogą zostać objęte kwarantanną.


Wszystkie te fakty składają się na dość dramatyczny obraz sytuacji, a przede wszystkim brak perspektyw na skuteczne funkcjonowanie organizacji pomocowych w tym obszarze w miarę rozwoju epidemii, która jeszcze nie osiągnęła swojego apogeum. Jest to jednocześnie krytyczny moment, kiedy można zwrócić uwagę na problem i właściwie zareagować. W wymiarze odpowiedzialności obywatelskiej, państwowej, ale również czysto etycznym i humanitarnym.


Apelujemy do wszystkich przedstawicieli władz publicznych o pomoc w zapewnieniu ochrony zarówno osobom w kryzysie bezdomności, jak i pracownikom organizacji wspierających je. Dla prawidłowego funkcjonowania instytucji w tym sektorze kluczowe jest zapewnienie:

– odpowiedniej ilości żywności;

– zapewnienie łatwych i niewymagających biurokracji sposobów dostępu do żywności z programu PO PŻ na potrzeby osób bezdomnych pozostających poza placówkami oraz placówek nieobjętych kwarantanną w przypadku powszechnych problemów z dystrybucją żywności standardowymi kanałami

– procedur i miejsc bezpiecznej dystrybucji żywności dla osób bezdomnych pozostających poza placówkami,

– procedur postępowania na wypadek konieczności odizolowania personelu placówek,

– środków dezynfekcyjnych i higienicznych,

– pakietów ochrony osobistej (maseczek, rękawiczek i kombinezonów).


Zapewnienie tych potrzeb jest niezwykle istotne dla bezpieczeństwa i zdrowia zarówno grupy osób w kryzysie bezdomności, jak i wszystkich obywateli, pośrednio narażonych na emisję wirusa.


 s. Małgorzata Chmielewska – Wspólnota Chleb Życia, ekspert ds. przeciwdziałania bezdomności przy RPO

Adrianna Porowska – prezes Kamiliańskiej Misji Społecznej Ekspert ds. przeciwdziałania bezdomności przy RPO

Kamila SuchenekMaksiak– członkini Zarządu Stowarzyszenia Pomocy i Interwencji Społecznej

Andrzej Ptak – prezes fundacji Homo Sacer, lider MiserArt,

ekspert ds. przeciwdziałania bezdomności przy RPO

Piotr Żyłka – prezes fundacji Zupa na Plantach, współzałożyciel Zupa Plantach, dziennikarz            

Jakub Wilczek – prezes Ogólnopolskiej Federacji na Rzecz   Rozwiązywania Problemu Bezdomności, ekspert ds. przeciwdziałania bezdomności przy RPO

Paweł Korliński – pełnomocnik Zarządu Głównego Stowarzyszenia MONAR

Wojciech Bystry – prezes Towarzystwa im. Św. Brata Alberta Koło Gdańsk, ekspert ds. przeciwdziałania bezdomności przy RPO

 Bartłomiej Matyszewski – zespół Medycy na Ulicy, ratownik medyczny, wiceprezes fundacji FORTIOR

Maria Relewicz i Małgorzata Jasionek – współzałożycielki Zupy na Wolności, prezes i wiceprezes Fundacji Szerszy Krąg

ks. Arkadiusz Lechowski – współorganizator Zupy na Pietrynie, wiceprezes stowarzyszenia Missioquotidiana i Michał Bogusławski -współorganizator Zupy na Pietrynie